Rượu, say và những vần thơ...

dvhieu

Member
Đang vừa lúc thất nghiệp mà lại đúng mùa bia, thời gian thì ai nhiều hơn kẻ thất nghiệp? Cho nên bình thường thì phải trốn sếp đi nhậu, còn bây giờ thì cứ phải rủ rê người ta trốn việc. Mà đời thì mấy ai uống rượu một mình? "Tửu bất độc ẩm" thành ra nhớ bạn, ôi các chiến hữu của tôi, sau ngày ra trường mỗi người một bước, cả năm chỉ tập kết được 1,2 lần: "Bác đã về thôi, đời đáng chán!... Tôi còn sống mãi, rượu cùng ai?" (Viếng bạn rượu - TĐ).
Đã chán, rượu bia vào càng thêm chán, thôi cứ tự huyễn hoặc mình nghỉ ngơi một thời gian rồi tính tiếp, "nhân lúc thất nghiệp" mà xả hơi mà thưởng rượu cho thỏa đã. "Cứ biết ca vang có quỷ thần... Cóc cần chết đói vùi mương cống!" - Ôi bạn Đỗ Phủ, ôi bạn Lý, bạn Tản... phải chăng rượu là một phần xúc tác trong thơ các bạn? Thì đây, xin trích dẫn, sưu tầm một số bài túy ca, thi tửu xưa nay. Mời các bạn cùng đọc và bổ sung cho thêm phần phong phú.

Trước tiên xin giới thiệu hai bài của bạn Lý: "Đối tửu" và "Tương tiến tửu":
Đối tửu (Lý Bạch)

Khuyến quân mạc cự bôi,
Xuân phong tiếu nhân lai.
Ðào lý như cựu thức,
Khuynh hoa hướng ngã khai.
Lưu oanh đề bích thụ,
Minh nguyệt khuy kim lôi.
Tạc lai chu nhan tử,
Kim nhật bạch phát thôi.
Cúc sinh Thạch hổ điện,
Lộc tẩu Cô Tô đài.
Tự cổ đế vương trạch,
Thành khuyết bế hoàng ai.
Quân nhược bất ẩm tửu,
Tích nhân an tại tai!


Khuyên bạn đừng khước rượu,
Gió xuân cười khách qua.
Lý đào dường thân thiết,
Nở rộ hướng về ta.
Chim oanh hót cành biếc,
Bóng nguyệt nhòm chén ngà.
Hôm qua mặt non trẻ,
Ngày nay đầu lão già.
Gai tràn điện Thạch Hổ,
Hươu chạy Cô Tô đài.
Từ xưa nơi cung điện,
Thành khuyết ngập bụi dày.
Này bạn, sao không uống,
Cổ nhân nay còn ai?​

Tương tiến tửu

Quân bất kiến Hoàng Hà chi thuỷ thiên thượng lai,
Bôn lưu đáo hải bất phục hồi!
Hựu bất kiến cao đường minh kính bi bạch phát,
Triêu như thanh ti mộ thành tuyết.
Nhân sinh đắc ý tu tận hoan,
Mạc sử kim tôn không đối nguyệt!
Thiên sinh ngã tài tất hữu dụng,
Thiên kim tán tận hoàn phục lai.

Phanh dương tể ngưu thả vi lạc,
Hội tu nhất ẩm tam bách bôi.
Sầm phu tử,
Đan Khâu sinh.
Tương tiến tửu,
Bôi mạc đình!
Dữ quân ca nhất khúc,
Thỉnh quân vị ngã khuynh nhĩ thính:
"Chung cổ soạn ngọc bất túc quý,
Đãn nguyện trường tuý bất nguyện tinh!
Cổ lai thánh hiền giai tịch mịch,
Duy hữu ẩm giả lưu kỳ danh.

Trần Vương tích thời yến Bình Lạc,
Đẩu tửu thập thiên tứ hoan hước".
Chủ nhân hà vi ngôn thiểu tiền,
Kính tu cô thủ đối quân chước.
Ngũ hoa mã,
Thiên kim cừu,
Hô nhi tương xuất hoán mỹ tửu,
Dữ nhĩ đồng tiêu vạn cổ sầu.​


Há chẳng thấy trên trời sa xuống
Nước Hoàng Hà cuồn cuộn tung xuôi
Một đi đi mãi ra khơi
Có bao giờ lại phản hồi nữa đâu
Lại chẳng thấy trên lầu gương tỏ
Mái tóc càng soi rõ mầu sương
Sáng như tơ chửa nhuộm vàng
Chiều đà như tuyết nghĩ thương thân già
Cho nên gặp lúc ta đắc ý
Phải chơi cho phỉ chí con người
Chén vàng chớ để cho vơi
Đáy không nhìn bóng trăng soi bẽ bang
Sinh ta có tài năng chí khí
Ắt trời không bỏ phí không dùng
Ngàn vàng không cũng là không
Tiêu đi lại có mất xong lại về
Thì hãy mổ trâu dê mà khoái
Tụ cho đông uống mãi cho say
Rót ba trăm chén rượu đầy
Một lần tu cạn một hơi mới đành
Nào Sầm tử Đan sinh đâu tá
Chớ ngừng tay rót nữa đừng thôi
Vì mình ta hát khúc chơi
Vì ta mình hãy lắng lời mà nghe
Dẫu soạn ngọc chẳng gì đáng quý
Chỉ cầu cho túy lý mà thôi
Thánh hiền chết cũng lập vùi
Còn tên để lại họa người say sưa
Yên Bình lạc ngày xưa vui thú
Trần Vương mời rượu hũ thập niên
Chủ nhân hãy uống chớ phiền
Cớ sao than nỗi không tiền với ta
Này đây ngựa năm hoa một cỗ
Này ngàn vàng cả bộ áo lông
Trẻ đâu: Đổi lấy rượu nồng
Cùng người cùng giải sầu đong vạn đời​
(Thơ bạn Lý, tớ kết bài này nhất. Càng đọc càng thấy hay, càng .... thèm rượu, hix)
Còn đây là thơ cụ Tản:

Đời người như giấc chiêm bao
Nghìn xưa đã mấy ai nào trăm năm
Một đoàn lao lực lao tâm
Quí chi chữ thọ mà lăm sống nhiều!
Có tiền chưa dễ mà tiêu
Ham danh lắm kẻ như diều đứt dây
Thương ai cho bận lòng đây
Cho vơi hũ rượu, cho đầy túi thơ
Cảnh đời gió gió mưa mưa
Buồn trông, ta phải say sưa đỡ buồn
Rượu say, thơ lại khơi nguồn
Nên thơ rượu cũng thêm ngon giọng tình
Rượu thơ mình lại với mình
Khi say quên cả cái hình phù du
Trăm năm thơ túi rượu vò
Nghìn năm thi sĩ, tửu đồ là ai?​

Đối tửu (Nguyễn Du)
Phu toạ nhàn song tuý nhãn khai,
Lạc hoa vô số há thương đài.
Sinh tiền bất tận tôn trung tửu,
Tử hậu thuỳ kiêu mộ thượng bôi ?
Xuân sắc tiệm thiên hoàng điểu khứ,
Niên quang ám trục bạch đầu lai.
Bách kỳ đãn đắc chung triêu tuý,
Thế sự phù vân chân khả ai.​

Bên cửa xếp bằng ngất ngưởng say
Cánh hoa rơi phủ thảm rêu đầy
Sống chưa vơi nửa lưng ly rượu
Chết hỏi rằng ai tưới mộ đây ?
Xuân đã xa dần oanh bỏ tổ
Tháng năm bàng bạc tóc màu mây
Trăm năm chỉ ước say mềm mãi
Chìm nổi tựa mây ngẫm đắng cay​
( Không biết trong tác phẩm này, Tố Như "đối tửu" là "đối" với ai nhỉ - ôi giá như mình có những bạn rượu thế này.... nhớ Thanhrock quá!)

Khúc giang tuý hậu tặng chư thân cố​
(Bạch Cư Dị)
Quách đông khâu mộ hà niên khách,
Giang bạn phong quang kỷ nhật xuân.
Chỉ hợp ân cần trục bôi tửu,
Bất tu sơ sách hướng giao thân.
Trung thiên hoặc hữu trường sinh dược,
Hạ giới ưng vô bất tử nhân.
Trừ khước túy lai khai khẩu tiếu,
Thế gian hà sự cánh quan thân.​

Sông Khúc, lúc say, tặng người thân​
Thành đông, mồ khách nằm từ thưở?
Xuân nhuốm bên sông đã mấy lần.
Được lúc, ân cần tìm chén rượu,
Ngặt nghèo, chẳng hổ kiếm người thân.
Trường sinh hoạ thuốc trên thiên giới,
Bất tử nào ai dưới cõi trần.
Chỉ lúc say sưa cười toét miệng,
Ở đời cần đếch ngữ đai cân.​

Nguyễn Công Trứ - Cầm kỳ thi tửu
bài 1
Trời đất cho ta một cái tài
Giắt lưng dành để tháng ngày chơi
Dở duyên với rượu khôn từ chén
Trót nợ cùng thơ phải chuốt lời
Cờ sẵn bàn son xe ngựa đó
Đàn còn phím trúc tính tình đây
Ai say, ai tỉnh, ai thua được
Ta mặc ta mà ai mặc ai!
bài 2
Thi tửu cầm kỳ khách
Phong vân tuyết nguyệt thiên
Nợ tang bồng hẹn khách thiếu niên
Cuộc hành lạc vẫy vùng cho phỉ chí
Thơ một túi gieo vần Đỗ, Lý
Rượu lưng bầu rót chén Lưu Linh
Đàn Bá Nha gảy khúc tính tang tình
Cờ Đế Thích đi về xe pháo mã
Lúc vị ngộ Vị Tân, Sằn Dã
Lấy bút nghiên mà hẹn với non sông
Xe Thang, Văn nhất đán tao phùng
Bao nhiêu nợ tang bồng đem giả hết
Tri mệnh thức thời duy tuấn kiệt
Hữu duyên hà xứ bất phong lưu?
Ngô nhân hà cụ hà ưu?​
(Bạn "Trứ" nhà mình đúng là ngông, quá ngông mà cũng quá tài. Tài thật!)

Trương Trọng Nghĩa - Độc ẩm trong đêm
Ngửa mặt
Uống…
Giọt sương tan
Đêm chếch choáng ánh trăng vàng
Mênh mông
Hương hoa quỳnh cũng bềnh bồng
Bàn tay tôi
Níu hư không
Dặt dìu…

Mùa tàn
Vẫy gọi hương yêu
Ngút ngàn nỗi nhớ
Buồn
Hiu hắt buồn
Giật mình làm giọt mưa tuôn
Chắt chiu
Tôi gửi nỗi buồn
Bay đi…

Cao Bá Quát - Đang ốm, bạn mời rượu làm ngay trên tiệc

Những hẹn xuân về chở rượu theo,
Xuân về tin tức vắng teo teo.
Quê người soi kính thân gầy võ,
Khi ốm xem hoa cảnh nhạt phèo.
Rơi chõ công danh đà chán ngắt,
Mổ rồng nghề nghiệp có ai yêu ?
Người đời nhầm quí mình hay chữ,
Muốn mượn hơi men đổi má nheo!​
 
Sửa lần cuối:

dvhieu

Member
Rượu - Phạm Ngọc San

Ta đâu khát rượu
Khát tri kỷ cùng ta.

Khát cái say dốc cả sơn hà,
Khát cái tỉnh dù đã nâng ngàn chén,
Khát sự thật trong men tình biêng biếc,
Khát bọt tăm sủi hết sự đáng quên!

Tri kỷ ơi! Nào hãy nâng lên,
Trong im lặng có điều ta muốn nói...​

Khúc Giang - Đỗ Phủ

Triều hồi nhật nhật điển xuân y,
Mỗi nhật giang đầu tận tuý quy.
Tửu trái tầm thường hành xứ hữu,
Nhân sinh thất thập cổ lai hy.
Xuyên hoa giáp điệp thâm thâm hiện,
Ðiểm thuỷ thanh đình khoản khoản phi.
Truyền ngữ phong quang cộng lưu chuyển,
Tạm thời tương thưởng mạc tương vy.​
Dịch nghĩa:

Ngày qua ngày, cứ sau mỗi buổi bãi triều lại đem áo "phi shop" (cầm đồ)
Mỗi lần về đến đầu sông là đã phèng phèng say.
Nợ tiền mua rượu? - chuyện vặt, ở đâu chả có
Sống đến bẩy chục như ông đây mới là chuyện hiếm có xưa nay.
Kìa cánh bướm luồn dưới hoa lượn phấp phới,
Hay xem chuồn chuồn thấp thoáng đùa giỡn trên mặt nước.
Xin nhắn nhủ rằng quanh cảnh, trời đất luôn biến đổi,
Vậy thì cứ tạm hưởng lạc thú, chớ nên "lăn tăn" gì.


("phong quang cộng lưu chuyển" còn có thể hiểu là "phong độ"(tửu lượng) thay đổi (theo tuổi tác)... Cho nên 2 câu cuối có thêm ý hiểu là "trong lúc còn(có thể) nhậu được thì cứ nhậu cho thỏa thích!")

Dịch thơ:
Áo chầu tan buổi cởi cầm ngay,
Hằng bữa đầu sông về khướt say.
Nợ rượu tầm thường đâu chẳng có,
Người đời bảy chục mấy xưa nay.
Luồn hoa bươm bướm chen chen lượn,
Rỡn nước chuồn chuồn thoáng thoáng bay.
Quang cảnh, nhắn cho thường biến đổi,
Tạm vui xuân với, kẻo e hoài.
 
Sửa lần cuối:
Top